کد خبر: 237610
تاریخ انتشار: شنبه 02 ارديبهشت 1402 – 23:06
به گزارش ، ولیک نام عمومی گونه های گیاهی جنس Crataegus spp. متعلق به خانواده گل سرخ Rosaceae است. درختچه ها یا درختان کوچک کم و بیش خارداری هستند که دارای برگ های سبز و روشن، گلهای سفید یا صورتی رنگ بر روی گل آذیین دیهیم می باشند. میوه ها کروی تا بیضوی، قرمز، زرد، ارغوانی و یا ، یا سیاهرنگ می باشند که هر میوه )بسته به گونه( حاوی 1 الی 5 عدد بذر است.(1) گونه های مختلف جنس Crataegus بسته به رنگ میوه ، ( سرخ ولیک ) ، ( سیاه ولیک ) ، و یا ( زرد ولیک ) نامیده می شوند ولی نام محلی آن ها در هر یک از مناطق کشور متفاوت است.(2) بر اساس مطالعات تاکسونومیک ، جنس Crataegus در ایران دارای 22 گونه و 5 هیبرید می باشد(3)
پراکنش جغرافیایی
پراکنش آن عموماً در مناطق معتدل نیمکره شمالی است. اصلیترین مرکز تنوع آن آسیای صغیر وایران است.(4)
موارد درمانی گیاه
گونه های مختلف ولیک و عصاره های آنها به عنوان داروهای گیاهی در طب سنتی و طب نوین معرفی می شود و عامل اصلی استفاده از آنها در فرآورده های دارویی عموماً به دلیل داشتن اثهرات آنتی اکسیدانی ، محافظ قلب و عروق ، افزایش دهنده جریان خون کرونری و پایین آورنده فشار خون می باشد. این فرآورده ها به اصطلاح عملکرد قلب در نارسی های قلبی، نارسائی جریان خون کرونری و در آریتم های متوسط مورد مصرف قرار می گیرند .(5) استفاده از ولیک در طب سنتی به زمان دیسکورید برمیگردد، ولی اواخر قرن نوزدهم در کتابهای دارویی آمریکا و اروپا، به طور گسترده به این گیاه اشاره شده است. گل، برگ و میوه ولیک، برای درمان فشارخون بالا یا پایین، بی نظمی و تند شدن حرکات قلب به کار میرود و بنا به گزارش های موجود، این گیاه ضداسپاسم و مسکن است . ولیک در معالجه تصلب شرائین و آنژین صدری نیز کارآیی داشته است.(6)
ترکیبات موثر گیاه ( فیتوشیمی گیاه )
ثانویه شیمیایی مانند، فلاونوئیدها، الیگومریک پروسیانیدین ها، تری ترپن اسیدها، اسید های ارگانیک، استرول ها و مقدار کمی از آمینهای فعال کننده تحرکات قلبی می باشد. از بین این ترکیبات فلاونوئید ها و الیگومریک پروسیانیدین ها به عنوان دو گروه اصلی مواد فعال زیستی محسوب می شوند که بسیاری از محصولاتی که از ولیک ها ساخته می شوند، براساس کمیت و کیفیت همین ترکیبات استاندارد سازی و کنترل کیفیت می شوند .(1) از عمده ترین ترکیبات فلاونوئیدی گیاه دارویی ولیک می توان به فلاونوئیدهای روتین، هیپروزید، ویتکسین، ویتکسین رامنز و پروسیانیدینای الیگومریک )دهیدروکتکین ها، کتکین ها و اپیکتکین ها( اشاره نمود.